VVD-leider Mark Rutte benoemde – naast zijn voorkeur voor een coalitie met CDA, D66 en een vierde partij – maandag ook drie inhoudelijke speerpunten: een belastingherziening, lastenverlichting en investeren in de energietransitie naar een meer duurzame economie.
Volgens het Financieele Dagblad kan een nieuw kabinet daarbij rekenen op een extra meevaller dit jaar die kan oplopen tot 7 miljard euro. Dat leidt de krant af uit de bijstelling van de ramingen voor het Nederlandse begrotingssaldo.
Bij de miljoenennota van 2017 werd nog gerekend op een begrotingstekort van 0,7 procent voor 2017, maar de Europese Commissie voorspelt in een recentere raming een begrotingsoverschot van 0,2 procent voor dit jaar. Dak komt volgens het FD neer op een verschil van 7 miljard euro dat een nieuw kabinet als bonus kan incasseren.
Meevaller 7 miljard euro: lagere lasten en belastinghervorming
Er ligt een duidelijke kans om een serieuze belastingherziening door te voeren, omdat een meevaller van 7 miljard euro als smeerolie’ kan dienden voor een lastenverlichting, zodat er geen grote groepen zijn die de dupe worden van een aanpassing van het belastingstelsel.
De vraag is welke kant het op gaat met zo’n belastingherziening. Die kan behoorlijke verschillen al naar gelang GroenLinks de vierde coalitiepartner wordt of bijvoorbeeld de ChristenUnie.
GroenLinks wil een flinke verschuiving van de belastingdruk: werken moet minder zwaar belast worden, terwijl milieuvervuiling juist zwaarder moet worden belast. GroenLinks kiest vooral voor een andere verdeling van de lasten en niet zozeer voor een vereenvoudiging van het belastingstelsel.
Dat laatste staat wel het programma bij de christelijke partijen CDA, SGP en ChristenUnie - die willen bijvoorbeeld een vorm van de vlaktaks invoeren. Ofwel: een inkomstenbelasting met nog maar twee schijven en tarieven, waarbij tegelijk het aantal aftrekposten wordt beperkt. Iets waar VVD en D66 waarschijnlijk ook voor te porren zijn.
Het FD merkt overigens op dat, gelet op de tijd die een serieuze belastingherziening vergt, een nieuw kabinet vóór de zomer rond zou moeten zijn. Anders wordt het heel lastig om een belastingherziening bij de Miljoenennota van september in de stijgers te hebben.